آزمایش CEA (Carcinoembryonic Antigen)

نشانگر توموری در سرطان‌های کولورکتال، پانکراس، پستان و ریه

آزمایش CEA یا آنتی‌ژن کارسینوآمبریونیک، یک تست خون تخصصی است که برای تشخیص، پایش و بررسی احتمال بازگشت برخی سرطان‌ها به‌ویژه سرطان روده بزرگ (کولورکتال)، پانکراس، ریه، پستان و برخی دیگر از تومورها به‌کار می‌رود. CEA پروتئینی است که در بافت‌های جنینی تولید می‌شود و به‌طور طبیعی پس از تولد، سطح آن بسیار پایین می‌ماند. اما در برخی سرطان‌ها سطح آن در خون افزایش می‌یابد.

کاربردهای بالینی آزمایش CEA

• پایش اثربخشی درمان در بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال
• تشخیص احتمال بازگشت سرطان پس از جراحی یا شیمی‌درمانی
• مقایسه قبل و بعد از درمان برای ارزیابی پاسخ بیمار
• در برخی موارد نادر، استفاده در غربالگری اولیه در افراد پرخطر

تفسیر نتایج

سطح طبیعی CEA در افراد غیرسیگاری معمولاً کمتر از 3 نانوگرم بر میلی‌لیتر است. در سیگاری‌ها ممکن است تا حدود 5 افزایش یابد. سطح بالاتر از حد نرمال ممکن است نشان‌دهنده بیماری باشد اما به‌تنهایی تشخیص سرطان را قطعی نمی‌کند.

عوامل غیرسرطانی مانند التهاب‌ها، سیروز کبدی، پولیپ‌های روده یا حتی سیگار کشیدن مزمن نیز می‌توانند باعث افزایش CEA شوند. بنابراین تفسیر نتیجه باید همراه با سایر یافته‌های بالینی و تصویربرداری انجام شود.

شرایط نمونه‌گیری

آزمایش CEA با خون‌گیری ساده از ورید بازویی انجام می‌شود. معمولاً نیازی به ناشتایی نیست، ولی در موارد خاص پزشک ممکن است توصیه کند. سیگار کشیدن باید حداقل 24 ساعت قبل از نمونه‌گیری متوقف شود تا نتیجه دقیق‌تری به‌دست آید.