بیماری آلزایــمر
🧠 بیماری آلزایمر (Alzheimer’s Disease)
زوال خاموشی که قابل تشخیص زودهنگام است
بیماری آلزایمر نوعی اختلال نورودژنراتیو پیشرونده است که به‌تدریج عملکرد شناختی و رفتاری مغز را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری ممکن است سال‌ها به‌صورت پنهان پیشرفت کند پیش از آنکه علائم آن آشکار شود. به همین دلیل، تشخیص زودهنگام آن حیاتی است.
🎯 چرا تشخیص زودهنگام آلزایمر اهمیت دارد؟
🔍 مدیریت بهینه بیمار
انواع مختلف دمانس (زوال عقل) مسیر پیشرفت متفاوتی دارند. تشخیص افتراقی دقیق، کلید انتخاب درمان مناسب است.
💡 پیشگیری عمومی
فعالیت‌های فکری، اجتماعی و ورزشی باعث تحریک ذخیره شناختی می‌شوند و می‌توانند سرعت پیشرفت بیماری را کاهش دهند.
🛡️ پیشگیری ثانویه
کاهش خطر سقوط، مدیریت بهتر داروها، کاهش عوارض جانبی و افزایش ایمنی جراحی‌ها.
🧪 بیومارکرها در تشخیص آلزایمر
بیومارکرها ابزارهایی بسیار دقیق برای تشخیص و پایش بیماری آلزایمر هستند. این نشانگرها عمدتاً از مایع مغزی-نخاعی (CSF) استخراج می‌شوند:
- پپتیدهای آمیلوئید (Aβ42 / Aβ40)
- پروتئین تاو و تاو فسفریله‌شده (P-Tau)
- آلفا-سینوکلئین (مرتبط با پارکینسون)
- پروتئین‌های زوال عقل پیشانی-گیجگاهی (FTD)
- پروتئین‌های پریونی (بیماری‌زا)
- نوروفیلامنت‌ها و S100B (آسیب عصبی عمومی)
نمونه‌های CSF باید به‌سرعت پردازش و در دمای مناسب نگهداری شوند تا از تخریب بیومارکرها جلوگیری شود.
🔬 سیستم AT(N): چارچوبی نوین در تشخیص آلزایمر
🩸 آینده تشخیص: بیومارکرهای خونی
بیومارکرهای خونی به دلیل غیرتهاجمی بودن، در آینده می‌توانند جایگزینی مناسب برای CSF باشند:
- نسبت Aβ42/40 در پلاسما
- سطح فسفوتاو در خون
🔍 این روش‌ها در حال حاضر در مراحل تحقیقاتی برای غربالگری اولیه هستند.
✅ جمع‌بندی
تشخیص زودهنگام بیماری آلزایمر نه تنها کیفیت زندگی بیمار را بهبود می‌بخشد، بلکه فرصت‌هایی برای درمان‌های هدفمند، مراقبت بهتر و جلوگیری از پیشرفت سریع بیماری فراهم می‌آورد.
تشخیص بیماری آلزایمر در آزمایشگاه مدیکال
آلزایمر نوعی اختلال تحلیل‌برنده عصبی (Neurodegenerative) است که به‌تدریج عملکرد مغز را کاهش می‌دهد. این بیماری ابتدا با اختلال در حافظه کوتاه‌مدت آغاز می‌شود و در ادامه، توانایی‌های شناختی، گفتاری، تصمیم‌گیری، و حتی عملکرد حرکتی را نیز درگیر می‌کند. تشخیص زودهنگام آن می‌تواند به افراد کمک کند تا با درمان‌های موجود روند پیشرفت بیماری را کندتر کنند و کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.
تشخیص قطعی آلزایمر تنها با ارزیابی بالینی امکان‌پذیر نیست. به همین دلیل، نشانگرهای زیستی (Biomarkers) نقش بسیار مهمی در تأیید یا رد این بیماری دارند. این نشانگرها معمولاً از مایع مغزی-نخاعی (CSF) یا خون (پلاسما) استخراج می‌شوند.
🔬 آزمایش‌هایی که در مدیکال انجام می‌شوند
ما در آزمایشگاه مدیکال مفتخریم که مجموعه‌ای از دقیق‌ترین آزمایش‌های بیولوژیکی مرتبط با تشخیص آلزایمر را با استانداردهای جهانی ارائه می‌دهیم. در ادامه، هر تست به تفصیل توضیح داده شده است:
- Total Tau (CSF)
پروتئین Tau به‌صورت طبیعی در نورون‌های مغز وجود دارد و به پایداری ساختار میکروتوبول‌ها کمک می‌کند. در آلزایمر، Tau از حالت طبیعی خارج شده و به‌صورت غیرطبیعی در سلول‌ها تجمع می‌یابد. افزایش سطح Total Tau در CSF نشانگر مرگ نورونی و آسیب سلول‌های عصبی است.
- pTau(181) (CSF)
پروتئین Tau در اثر فرآیندهای آسیب‌شناسی فسفریله می‌شود. شکل pTau-181 یکی از مهم‌ترین اشکال فسفریله‌شده است که در پلاک‌های نوروفیبریلی مشاهده می‌شود. اندازه‌گیری این بیومارکر دقت بالایی در تشخیص افتراقی آلزایمر از سایر انواع دمانس دارد.
- Beta-Amyloid(1-42) (CSF)
پپتید آمیلوئید 42 (Aβ42) یکی از عوامل اصلی در تشکیل پلاک‌های آمیلوئیدی در مغز بیماران مبتلا به آلزایمر است. کاهش سطح این پپتید در CSF به دلیل تجمع آن در مغز، یکی از اولین علائم بیوشیمیایی بیماری محسوب می‌شود.
- Beta-Amyloid(1-42) (Plasma)
تست خونی این پپتید گزینه‌ای غیرتهاجمی‌تر نسبت به CSF است. اگرچه دقت آن پایین‌تر است، اما برای غربالگری در سطح جمعیت یا در مراحل ابتدایی بیماری مفید واقع می‌شود. مقایسه نسبت Aβ42 به Aβ40 در پلاسما اطلاعات مفیدی ارائه می‌دهد.
- Beta-Amyloid(1-40) (CSF)
این پپتید در کنار Aβ42 اندازه‌گیری می‌شود. نسبت Aβ42/Aβ40 معمولاً کاهش می‌یابد و در بررسی دقیق‌تر آسیب‌شناسی آمیلوئیدها کمک می‌کند. Aβ40 اغلب پایدارتر از Aβ42 است و نتایج قابل اعتمادی به همراه دارد.
- Beta-Amyloid(1-40) (Plasma)
این تست نیز به صورت خون‌گیری انجام می‌شود و برای سنجش نسبت Aβ42/Aβ40 مورد استفاده قرار می‌گیرد. ترکیب این دو بیومارکر در پلاسما می‌تواند اطلاعات اولیه ارزشمندی از احتمال وجود آلزایمر بدهد.
✅ چرا آزمایشگاه مدیکال؟
ما در آزمایشگاه مدیکال با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، تجهیزات پیشرفته و تیم تخصصی علوم آزمایشگاهی و نورولوژی، توانسته‌ایم بستری مطمئن برای تشخیص زودهنگام بیماری آلزایمر فراهم کنیم.
برای دریافت نوبت، مشاوره تخصصی یا ارسال نمونه، با ما تماس بگیرید.
Alzheimer's Disease Diagnosis at Medical Laboratory
Alzheimer’s disease is the most common neurodegenerative disorder that gradually destroys memory, cognitive function, and eventually impairs basic daily activities. Early diagnosis plays a key role in managing symptoms, planning care, and applying effective interventions to slow disease progression.
In modern diagnostics, the use of biomarkers from cerebrospinal fluid (CSF) and plasma has become essential in confirming or ruling out Alzheimer's disease, especially in early stages where clinical signs may be subtle.
🔬 Advanced Alzheimer's Tests Performed at Medical Laboratory
Our laboratory is proud to offer a comprehensive panel of internationally recognized tests for Alzheimer’s disease diagnosis. Below is a detailed description of each biomarker:
- Total Tau (CSF)
Tau is a structural protein that stabilizes microtubules in neurons. In Alzheimer’s, abnormal tau accumulates and leads to neurodegeneration. Elevated Total Tau in CSF reflects neuronal injury and cell death.
- pTau(181) (CSF)
This is a phosphorylated form of Tau protein (at threonine-181), which is highly specific for Alzheimer’s pathology. It helps differentiate Alzheimer's from other types of dementia.
- Beta-Amyloid(1-42) (CSF)
Aβ42 is prone to forming amyloid plaques in the brain. Decreased levels of Aβ42 in CSF are a hallmark of Alzheimer's due to its deposition in brain tissue.
- Beta-Amyloid(1-42) (Plasma)
A blood-based measurement of Aβ42 offering a less invasive method for early detection and screening. Though less sensitive than CSF, it provides valuable preliminary insights.
- Beta-Amyloid(1-40) (CSF)
This peptide is often used together with Aβ42 to calculate the Aβ42/Aβ40 ratio, which improves diagnostic accuracy. It serves as a reference to normalize Aβ42 levels.
- Beta-Amyloid(1-40) (Plasma)
Measuring Aβ40 in plasma, alongside Aβ42, supports plasma-based biomarker profiling. It enhances the reliability of early Alzheimer's detection strategies.
✅ Why Choose Medical Laboratory?
With cutting-edge technology, expert staff, and internationally certified protocols, Medical Laboratory offers accurate, reliable, and advanced testing for Alzheimer's biomarkers. Our goal is to support early detection and personalized care pathways.
To book an appointment or request more information, please contact our clinical support team.
