نحوه خواندن تست پوستی توبرکلوز (تست مانتو) یا PPD
تست پوستی توبرکلوزیس (تست مانتو یا PPD) که همچنین بعنوان تست توبرکولین شناخته می شود، میزان پاسخ سیستم ایمنی بدن را نسبت به باکتری عامل توبرکلوزیس می سنجد و یک ابزار غربالگری برای توبرکلوزیس (سل) می باشد. توبرکولین عصاره گلیسرولی باسیل سل است که از مولکولهای بدست آمده از کشتهای تغلیظ شده و فیلتر شده استریل فراهم می شود. دوز استاندارد تلقیح توبرکولین ۵ واحد معادل ml 1/0می باشد. تزریق بصورت داخل جلدی بین لایه های درم انجام می شود و پس از ۷۲-۴۸ ساعت خوانده می شود. واکنش با اندازه گیری قطر
induration (برآمدگی قابل لمس و سفتی) تعیین می گردد. اگر هیچگونه برآمدگی و سفتی مشاهده نشد نتیجه باید بصورت ۰mmگزارش شود. اریتم یا قرمزی را نباید در اندازه گیری محاسبه کرد. اگر فردی سابقه مثبت تست PPD را دارد یا اخیراً تست توبرکولین جلدی داشته است باید از سایر تستهای جلدی مانند Heaf test جهت تشخیص سل استفاده نماید. نتایج تست PPD باید با دقت تفسیر شود.
موارد مثبت ۵mm یا بیشتر در افراد مبتلا به ایدز، افرادی که اخیراً با بیمار مبتلا به سل تماس داشته اند، افرادی که دارای تغییرات نودولار یا فیبروتیک در تصاویر X-Ray قفسه سینه هستند، بیماران پیوندی یا سایر بیماران دچار ضعف سیستم ایمنی مشاهده می شود.
موارد مثبت ۱۰mm یا بیشتر در افرادی که به کشورهای با شیوع بالای سل مسافرت داشته اند، معتادان تزریقی، کار یا اقامت در مکانهای پرخطر مانند زندان، آزمایشگاه، بیمارستانها بویژه در پرستاران و آزمایشگاهیان، پرسنل آزمایشگاه های مایکوباکتریولوژی، بیمارانی که دارای شرایط خاص هستند مانند افراد دیابتیک، مصرف کنندگان طولانی مدت کورتیکواستروئید، لوسمی، مراحل پایانی بیماری کلیوی، سندروم مزمن سوء جذب و افراد با وزن پایین، کودکان کمتر از ۴ سال یا افرادی که با بالغین پر خطر در تماس بوده اند
موارد مثبت ۵mm۱ یا بیشتر در افراد مبتلا به سل با ریسک فاکتور های ناشناخته مشاهده می شود
نتایج مثبت کاذب
نتایج مثبت باید در کنار ریسک فاکتورهای وابسته تعیین و اندازه گیری شود، بعنوان مثال یک بیمار کم خطر باید سفتی بزرگتری نسبت به یک بیمار پرخطر داشته باشد. گروههای پرخطر شامل افرادی که اخیراً با سل تماس داشته اند، بیماران HIV مثبت، بیماران دارای تغییرات فیبروتیک در تصاویر X-Ray قفسه سینه، پذیرندگان پیوند و بیماران دارای ضعف سیستم ایمنی می باشند. با توجه به اینکه واکسن BCG حاوی باسیلوس کالمت-گرین در برابر سل حفاظت کامل ایجاد نمی کند، با این وجود ۸۰% اطفال را در برابر مننژیت توبرکلوزی و سل ارزنی حفاظت می کند، بنابراین یک تست مثبت PPD در افرادی که واکسن BCG دریافت کرده اند بصورت latent تفسیر می شود. بدلیل اینکه این تست از ویژگی کمی برخوردار است اغلب واکنشهای مثبت در افراد کم خطر مثبت کاذب در نظر گرفته می شود. نتایج مثبت کاذب ممکن است بوسیله مایکوباکتریومهای غیر توبرکلوزیس یا تزریق قبلی واکسن BCG ایجاد شود. تزریق واکسن BCG ممکن است به مثبت شدن کاذب تست بمدت سالها منجر شود. نتایج مثبت کاذب همچنین هنگامی که ناحیه تزریق لمس شود، ایجاد می شود زیرا که لمس ناحیه تزریق سبب خارش و تورم می شود. منشاء دیگر نتایج مثبت کاذب می تواند بدلیل واکنش آلرژیک یا ازدیاد حساسیت باشد. واکنشهای شدید آلرژیک در حین تزریق توبرکولین بسیار نادر است که می تواند خطرناک باشد به همین دلیل داشتن اپی نفرین در آزمایشگاه جهت مقابله با چنین شرایطی ضروری است.
نتایج منفی کاذب
منونوکلئوز عفونی، سارکوئیدوزیس، بیماری هوچکین، کورتیکواستروئید تراپی، سوء تغذیه، ضعف سیستم ایمنی بویژه در افراد مبتلا به ایدز(آنرژی) یا افراد با کاهش سلولهای CD4+ و عفونت های ویروسی دستگاه تنفسی تحتانی
تست پوستی مانتو شامل تزریق داخل جلدی PPD
References