در این بخش اطلاعات کافی در خصوص رعایت موارد لازم قبل از انجام آزمایش را برای بیماران شرح داده ایم تا نیاز آنها را در این خصوص برطرف کرده باشیم.
الف) رژیم غذایی قبل از انجام ازمایش :
پرسشی که بیش از دیگر سئوالات از سوی بیماران مطرح می شود مسئله ناشتایی است ،لازم به ذکر است همه آزمایشها نیاز به ناشتایی ندارند اما برای انجام تست بصورت ناشتا رعایت نکات زیر لازم است و موجب رسیدن به نتایج درست آزمایشگاهی می شوند.
طی ۱۲ ساعت پیش از انجام آزمایش غذا نخورید.
طی ۱۲ ساعت پیش از آزمایش، مایعات نوشیده نشود. (خوردن آب طبق رژیم عادتی هر شخص اشکالی ندارد).
نباید از شکلاتهای مختلف، شربتهای سینه یا قرصهای نرم کنندۀ گلو استفاده نمائید.
چنانچه دارو مصرف می کند در خصوص مصرف آن قبل از انجام آزمایش با پزشک معالج مشورت کنید .همواره آزمایشگاه را از سابقه بیماری و مصرف دارو آگاه کنید.
ب )ارائه نمونه درست به آزمایشگاه: به همین خاطر دستورالعملها و آمادگیهای لازم برای انجام آزمایشهای مهم و رایج در آزمایشگاه را در زیر شرح داده ایم .
دستور العمل قند خون ۲ ساعت پس از غذا:
پس از اینکه نمونه خون ناشتا از شما گرفته شد، صبحانه معمولی که هر روز می خورید را میل کنید. وقتی اولین لقمه صبحانه را خوردید ساعت را یاد داشت کنید. نمونه گیری دقیقاً ۲ ساعت پس از ساعت مذکور انجام میگیرد. در صورت امکان صبحانه را در آزمایشگاه صرف نموده و تا زمان انجام آزمایش در آزمایشگاه منتظر بمانید. در طول آزمایش(در طی ۲ ساعت)از ورزش و پیاده روی خودداری نمائید. آزمایش را حتما قبل از ساعت ۱۰ صبح شروع کنید و از انجام آن در ساعات دیرتر اجتناب کنید.در طی این دو ساعت از خوردن هر نوع خوردنی و آشامیدنی خودداری نمائید.

۲- دستورالعمل آزمایش تحمل قند خون GTT
ابتدا یک نمونه خون جهت تعیین قند خون ناشتا از شما گرفته شده و سپس به میزان حداکثر ۷۵ گرم پودر گلوکز به شما داده می شود تا میل کنید. توجه داشته باشید که نباید هیچ ماده ای برای بهتر شدن طعم محلول قند به آن اضافه کنید. فقط می توان مقداری آبلیمو به آن اضافه نمود تا طعم آن قابل تحمل باشد. محلول قندی تهیه شده را در طی مدت ۵ دقیقه به آرامی بنوشید. دقیقاً ۲ ساعت پس از شروع مصرف محلول قند، نمونه خون از شما گرفته می شود.

۳- دستورالعمل جمع آوری ادرار برای کشت و آزمایش کامل ادرار
نمونۀ ادرار برای تشخیص انواع عفونتهای دستگاه ادراری و اثبات وجود برخی از مواد و سلول ها از جمله قند، پروتئین، خون، گلبو لهای سفید و گلبو لهای قرمز تحت بررسی قرار گرفته و در صورت لزوم کشت داده می شود.اگر نمونه ادرار در زمان جمع آوری آلوده شود نتایج آزمایش ادرار و کشت آن خصوصا از نظر تشخیص عفونتها دچار اشکال خواهد شد، لذا باید نکات زیر را رعایت نمود:

ویژه بانوان:
• دستهای خود را کاملاً با صابون و آب شسته و به خوبی با دستمال کاغذی خشک کنید.
• درب ظرف ادرار را با احتیاط باز کنید؛ بدون آنکه دست شما با سطح داخلی ظرف یا درب آن تماس پیدا کند.
• با یک دست چینهای پوستی دستگاه تناسلی را از هم باز کرده و با دستمال یکبار مصرف اطراف مقعد و پیشابراه را از جلو به عقب تمیز کنید. این کار را دو بار و هر بار با یک دستمال جدید تکرار کنید.
• پس از اینکه جریان ادرار شروع شد، قسمت اولیه ادرار (چند قطره اول) را دور ریخته و بقیه ادرار را با حجم ۳۰ میلی لیتر (حداقل نصف ظرف) جمع کنید.توجه داشته باشید که ظرف مذکور به هیچ عنوان با پوست اطراف ناحیه تناسلی تماس پیدا نکند.
• درب ظرف نمونه را بسته و آن را به آزمایشگاه تحویل دهید.
ویژه آقایان :

• پیش از انجام آزمایش از نوشیدن بیش از حد مایعات اجتناب نمائید.
• دستهای خود را کاملاً با آب و صابون شسته و به خوبی با دستمال کاغذی خشک کنید.
• درب ظرف ادرار را با احتیاط باز کنید؛ بدون آن که دستهای شما با سطح داخلی ظرف یا درب آن تماس پیدا کند.
• سر آلت را با دستمال مرطوب یکبار مصرف تمیز کنید, مراقب باشید که سر آلت به سطح داخلی ظرف نخورد.
• مقدار کمی از قسمت اول ادرار (چند قطره اول) را به داخل توالت تخلیه کرده و حدود ۳۰ میلی لیتر (نصف ظرف نمونه) از آن را جمع کنید.
• درب ظرف نمونه را بسته و آن را تحویل آزمایشگاه دهید.

مراجعه کننده گرامی لازم به ذکر است چنانچه نمونه ادرار را در منزل تهیه می کنید موارد اشاره شده را رعایت فرمایید:

• حتما پس از جمع آوری ادرار باید آن را در طبقه پائین درب یخچال بگذارید.
• نمونه ادرار را تقریبا تا ۱۲ ساعت پس از جمع آوری می توان در یخچال نگهداری نمود.
• در زمان انتقال نمونه ادرار به آزمایشگاه آن را در کنار یخ قرار دهید.

دستورالعمل جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته
نمونۀ ادرار ۲۴ ساعته برای تشخیص بسیاری از بیماری ها مخصوصاً بیماری های کلیوی مورد استفاده قرار می گیرد. نمونه باید دقیقاً طی ۲۴ ساعت جمع آوری شود. به همین منظور گالن هایی از سوی آزمایشگاه در اختیار شما قرار می گیرد که برخی از آنها حاوی مواد نگهدارندۀ مایع یا جامد است. نکته مهم این است که شما نباید تحت هیچ شرایطی این مواد را خالی کرده یا آنها را بو کنید. برای جمع آوری ادرار ۲۴ ساعته هیچگاه از ظروفی غیر از ظرفهایی که آزمایشگاه در اختیار شما قرار می دهد استفاده نکنید. ضمنا رعایت موارد ذیل ضروری است:
• در ابتدای جمع آوری نمونه، دفع ادرار را انجام داده و آن را دور بریزید. (مثلا در ساعت ۷ صبح)
• به مدت یک شبانه روز یعنی تا ساعت۷ صبح فردا تمامی نوبتهای دفع ادرار را در ظرف مخصوص جمع آوری کنید.
• در طول جمع آوری ادرار باید ظرف جمع آوری در جای خنک نگهداری شده و بلافاصله پس از اتمام کار به آزمایشگاه تحویل داده شود.

۴- دستورالعمل جمع آوری نمونه مدفوع
رایجترین کاربرد آزمایش مدفوع تشخیص انواع مختلف انگلهای بیمار یزا در روده است. همچنین برای بررسی خونریزی دستگاه گوارش آزمایش مدفوع کاربرد دارد ، بیمار برای مدت ۷ تا۱۰ روز پیش از انجام این آزمایش از درمان با روغن کرچک یا روغنهای معدنی، بیسموت، منیزیوم، ترکیبات ضداسهال، تنقیه با باریوم و مصرف آنتی بیوتیکها خودداری نمایند. بهتر است این آزمایش در سه نوبت انجام شود. نمونه مدفوع باید مستقیماً در ظرفی که از طرف آزمایشگاه در اختیار بیمار قرار می گیرد جمع آوری شود. نمونه مدفوع نباید با ادرار یا آب آلوده شود زیرا ادرار می تواند برخی از انگلهای فعال را از بین ببرد. بیماران باید نمونه جمع آوری شده را خصوصا در موارد مشکوک به اسهال خونی بلافاصله به آزمایشگاه تحویل دهند. اگر انجام آزمایش حداکثر تا ۳۰ دقیقه پس از جمع آوری نمونه امکانپذیر نباشد، لازم است تا نمونه در یخچال قرار داده شود. برای انجام این آزمایش باید نکات زیر را رعایت نمائید:
• ۷۲-۴۸ ساعت پیش از آزمایش و در طی دوره جمع آوری نمونه مدفوع از خوردن گوشت قرمز، گوشت سفید ، ماهی، شلغم و تربچه خودداری کنید.
• مصرف قرصهای آهن و فولیک، کپسول هماتینیک ، ایندومتاسین، کلشیسین، آسپیرین، بروفن، کورتونها و ویتامین C باید ۴۸ ساعت پیش از انجام آزمایش قطع شود. در صورت داشتن سابقه خونریزی از لثه ۴۸ ساعت پیش از انجام آزمایش از مسواک زدن و کشیدن نخ دندان اجتناب نمائید.

۵- دستورالعمل جمع آوری نمونه مایع منی
آزمایش بر روی مایع منی به منظور تشخیص علت نازایی در مردان مورد استفاده قرار می گیرد.
• نمونه باید ترجیحاً در آزمایشگاه تهیه شود، در غیر این صورت باید آن را در مدت کمتر از نیم تا یک ساعت به آزمایشگاه تحویل داد. در هنگام تحویل نمونه به آزمایشگاه زمان دقیق جمع آوری آن را به مسئول پذیرش اعلام نمائید.
• نمونه باید پس از ۳ تا ۵ روز پرهیز از نزدیکی یا انزال تهیه شود و نمونه هایی که پیش از دو روز یا پس از هفت روز از آخرین نزدیکی جمع آوری می شود برای انجام آزمایش مناسب نیست.
• وجود تب در خلال ۳ روز پیش از انجام آزمایش، نتیجه را تحت تأثیر قرار می دهد. بهترین نمونه منی نمونه ای است که از طریق تحریک مصنوعی تهیه شده و در ظرف مخصوصی که از طرف آزمایشگاه در اختیار شما قرار داده شده، جمع آوری می گردد.نمونه جمع آوری شده توسط کاندوم برای آزمایش مناسب نیست.
• باید دقت شود که تمام نمونه منی در ظرف مخصوص ریخته شود زیرا در غیر این صورت باعث به دست آمدن نتیجه غیرواقعی خواهد شد.
• قبل از ریختن نمونه به داخل ظرف بهتر است با در دست گرفتن ظرف، دمای آن را به حدود ۳۷ درجه سانتیگراد (درجه حرارت بدن) برسانید.
• از قرار دادن نمونه در حرارتهای کمتر از ۳۰ – ۳۷ درجه و بالاتر از ۴۰ درجه سانتیگراد خودداری نموده و سعی کنید تا زمان تحویل نمونه به آزمایشگاه آن را در دمای نزدیک به حرارت بدن ( ۳۷ درجه سانتی گراد) نگهداری کنید.
آزمایش مایع منی بعد از بستن لوله ها در مردان (وازکتومی)
• انجام آزمایش منی در این افراد مانند آزمایش معمولی منی است با این تفاوت که:
• این آزمایش باید حداقل دو ماه پس از بستن لوله ها انجام شود.
• در طی ۲۴ ساعت پیش از انجام آزمایش نباید نزدیکی صورت پذیرد یا مایع منی به هر علت دفع شود.
• در صورتی که نمونه در خارج آزمایشگاه تهیه شده است، باید هر چه سریعتر به آزمایشگاه منتقل شود.

۴- آمادگیهای لازم جهت آزمایش شناخت زودرس سرطان دهانۀ رحم
نام دیگر آن، آزمایش پاپ اسمیر است. این آزمایش به منظور شناخت زودرس سرطان دهانه رحم انجام می شود و بعلاوه در زمان انجام آن می توان به التهاب دهانۀ رحم و عفونت های آن نیز پی برد. رعایت چند نکته پیش از انجام این آزمایش ضروری است:
• از ۷۲ ساعت قبل از انجام آزمایش از دوش واژینال (شستشوی داخل واژن با آب یا مواد ضد عفونی کننده) پرهیز نمائید. همچنین از نمونه برداری در زمان قاعدگی، خونریزی فعال یا دوره های التهابی اجتناب کنید

۵- آزمایشهای رایج هورمون:
آزمایش هورمو نهای تیروئید : شامل TSH-T4-T3-fT3-fT4-TPOهر چند انجام آزمایش هورمو نهای تیروئید نیاز به رعایت محدودیت مصرف غذا و مایعات ندارد اما به علت اثری که افزایش چربیهای خون بر نتایج آزمایشهای تیروئید دارد، حداقل ۳ ساعت قبل از آزمایش، غذا نخورید. در صورت مصرف دارو حتما باید با پزشک مربوطه در مورد قطع یا ادامه مصرف آنها گفتگو نمائید و آزمایشگاه را از این موضوع مطلع سازید.
آزمایش پرولاکتین یا Prl :
پرولاکتین که از بخشی از مغز (هیپوفیز) ترشح می شود و هورمونی است که در طی دوره حاملگی و شیردهی ۱۰ تا ۲۰ برابر افزایش می یابد. انجام این آزمایش در اختلالات هورمونی از جمله به هم خوردن نظم عادت ماهیانه در خانم ها و نیز بیماران مشکوک به تومور هیپوفیز کمک کننده است. بیماران باید نکات زیر را پیش از انجام این آزمایش رعایت کنند:
الف ) باید حداقل ۲ ساعت و حداکثر ۳ ساعت بعد از بیدار شدن از خواب نمونه خون بدهند. نمونه هایی که زودتر از این زمان تهیه شوند افزایش ناشی از خواب را نشان خواهند داد.
ب) شب قبل از آزمایش، لباس گشاد و راحت بپوشند و از پوشیدن لباسهای تنگ خصوصاً در ناحیه سینه و پستانها اجتناب نمایند.
پ) معاینه و نیز تحریک پستانها طی ۲۴ ساعت قبل موجب اشتباه در نتیجۀ آزمایش می شود.
ت) بیماران باید از نزدیکی و تماس جنسی در شب قبل خودداری کنند.
ث) قبل از انجام آزمایش از ورزش و فعالیتهای شدید بدنی خودداری نموده و مصرف قرصهای ضدبارداری، کلروپرومازین و متیل دوپا را پس از مشورت با پزشک معالج قطع نمایند.
ج) استرس در زمان انجام آزمایش خصوصا در طی ۳۰ دقیقه پیش از آن موجب نتایج اشتباه می شود.
آزمایش LH – FSH : نیاز به ناشتایی ندارند.

۶- آزمایش های رایج بیوشیمی :
• آزمایش FBS را پس از ۸ ساعت ناشتایی انجام دهید.
• آزمایش TG حداقل نیاز به ۱۲ ساعت ناشتایی دارد.
• آزمایش Cholesterol نیاز به ۱۲ ساعت ناشتایی دارد .
• آزمایشBUN نیاز به ۸-۴ ساعت ناشتایی دارد ؛ بعلاوه بیمار باید طی دو روز پیش از انجام آزمایش از مصرف غذاهای حاوی گوشت خودداری نماید.
• آزمایش Uric Acid و Urea حداقل به ۸ ساعت ناشتایی نیاز دارد.
• آزمایش AST ،ALT ، ALP نیاز به ناشتایی ندارد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *